Węgorz, na skraju wyginięcia ze względu na rzadkość występowania i status drogiego „przysmaku”

Huelva, 28 sierpnia (EFEverde). – Węgorz europejski znajduje się w niebezpiecznej spirali wyginięcia, wynika z badań przeprowadzonych przez Stację Biologiczną Doñana (EBD-CSIC). Połączenie drastycznego niedoboru i rosnącego popytu na produkt uważany za ekskluzywny sprzyja jego komercyjnej nadmiernej eksploatacji, co może doprowadzić do ostatecznego wyginięcia gatunku.

Naukowcy ostrzegają, że w przypadku niektórych gatunków rzadkość zwiększa ich wartość rynkową. Zjawisko to, znane jako „spirala wymierania powiązana z rynkiem”, sprzyja wyławianiu każdego dostępnego okazu – schemat ten udokumentowano już u nosorożców, łuskowców i rekinów, a obecnie obserwuje się go również u węgorzy.

„Przypadek węgorza idealnie wpisuje się w ten model, w którym popyt rośnie wraz ze spadkiem populacji” – wyjaśnia Miguel Clavero, badacz z EBD-CSIC i główny autor artykułu.

Tradycja węgorza w Hiszpanii

Zespół naukowy skupił się na eksploatacji węgorza węgorzowatego, młodocianego stadium węgorza, kiedy larwy przybywają z Morza Sargassowego do europejskich rzek i terenów podmokłych. W Hiszpanii, oprócz wykorzystania w akwakulturze i zarybieniu, węgorz węgorzowaty jest głęboko zakorzeniony w kulturze kulinarnej, wywodząc się z Kraju Basków i szeroko rozpowszechniony w innych regionach.

Do końca lat 70. węgorz był popularnym i stosunkowo niedrogim pożywieniem. Jednak załamanie populacji, wraz z 95% spadkiem liczebności młodych osobników, przekształciło go w produkt luksusowy, na który stać było tylko nielicznych.

Ten drastyczny spadek, w połączeniu ze wzrostem cen, zwiększył presję połowową na ten gatunek i wzmocnił błędne koło, które zagraża jego przetrwaniu.

Spadające połowy i wygórowane ceny

Badanie opiera się na danych dotyczących komercyjnych połowów węgorza szklistego w Hiszpanii od 1950 r., z dziewięcioma szeregami czasowymi, które pokazują silny wzrost do 1980 r., a następnie stały spadek trwający do dziś, bez oznak poprawy.

Jednocześnie przegląd archiwów prasowych pokazuje, że cena węgorza wzrosła wykładniczo w ciągu ostatniego stulecia: z niecałych 5 euro za kilogram w 1925 roku do około 1000 euro obecnie. „To normalne w spirali wymierania związanego z rynkiem: im rzadszy, tym bardziej ekskluzywny i drogi” – podkreśla Clavero.

Naukowcy podkreślają również, że koszty eksploatacji nieznacznie wzrosły pomimo spadku liczby dostępnych okazów. „Przy obecnych cenach prawie każdy połów jest opłacalny dla rybaków” – zauważa Estíbaliz Díaz, badaczka z ośrodka AZTI i hiszpańska przedstawicielka w grupie roboczej ds. węgorza Międzynarodowej Rady Badań Morza (ICES).

Zakaz połowów i handlu

ICES wielokrotnie zalecała całkowite zaprzestanie połowów węgorza w jakimkolwiek siedlisku, stadium życia lub miejscu docelowym, jednak zalecenie to nie spowodowało znaczącego zmniejszenia śmiertelności połowowej.

Według Clavero całkowity zakaz połowów węgorzy i ryb węgorzowatych jest konieczny, ale niewystarczający: „Musi mu towarzyszyć tymczasowy zakaz handlu wszystkimi produktami z rodzaju Anguilla”.

Badacz dodaje, że na spiralę wymierania opisaną w Hiszpanii wpływają również inne czynniki związane z handlem, takie jak akwakultura, programy zarybiania i przemieszczanie się na arenie międzynarodowej.

Publikacja i wymiar globalny

Artykuł, opublikowany niedawno w czasopiśmie „Conservation Letters”, ostrzega, że ​​sytuacja ta dotyczy nie tylko węgorza europejskiego, ale może rozszerzyć się na wszystkie gatunki z rodzaju Anguilla , których eksploatacja i handel mają zasięg globalny. Zdaniem autorów, ochrona tych gatunków zależy od przełamania bezwładności rynku dóbr luksusowych poprzez wprowadzenie moratorium na połowy i sprzedaż, które ograniczy tę dynamikę.

Naukowcy podkreślają również, że węgorz jest gatunkiem silnie zakorzenionym kulturowo w różnych regionach Europy, co dodatkowo utrudnia wdrażanie środków ograniczających. Do tego obciążenia społecznego dochodzą zagrożenia wynikające z nielegalnego handlu, ściśle powiązanego z legalnym, który zwiększa presję na populacje i zwiększa ryzyko wyginięcia. EFE